َیشه

استین گلاس

پوشش‌های استین گلاس در رطوبت نسبی پایین و متوسط از خواص ممانعتی خوبی نسبت به لیپیدها، اکسیژن و بو برخوردارند، ولی به دلیل خاصیت آبدوستی و نیز ترکیبات جاذب استین گلاس که به آنها افزوده می‌شود، مانع خوبی استین گلاس در برابر رطوبت و بخار آب نیستند.

شیشه ویترای

از بهترین روش­های اصلاح این نقص، افزودن ترکیبات شیشه ویترای به ساختار پوشش پروتئینی است. روش دیگر ایجاد اتصالات عرضی شیشه ویترای از طریق فرآیندهای شیمیایی، فیزیکی یا آنزیمی است. فیلم‌ها و پوشش‌های خوراکی نوعی سیستم بسته‌بندی به شمار می‌روند؛ که از مواد طبیعی شیشه ویترای مانند بیوپلیمرهای خوراکی (پلی‌ساکاریدها و پروتئین‌ها) و ترکیبات روغنی تولید می‌شوند و به عنوان بسته‌بندی اولیه به کار می‌روند. در طی سال‌های اخیر هدف از بسته‌بندی و توسعه فیلم‌ها و پوشش‌های خوراکی که از محصولات و ضایعات کشاورزی به دست می‌آیند، افزایش ماندگاری موادغذایی مختلف بوده است (بالدوین و همکاران، آینه کاری روی دیوار).

فیلم‌ها آینه کاری قبل از کاربرد در بسته‌بندی ماده­غذایی به‌صورت لایه‌ای نازک تولید می‌شوند و بعد همانند پلیمرهای سنتزی برای بسته‌بندی به­کار می‌روند اما پوشش‌ها بر روی محصول تشکیل می‌شوند و موقع استفاده روی محصول باقی می‌مانند. فیلم‌ها و پوشش‌های بیوپلیمری ممکن است خوراکی بوده و یا تنها زیست‌ تخریب‌پذیر باشند و فیلم‌ها و پوشش‌ها به شرطی آینه تایل و آینه آنتیک جزء بسته‌بندی‌های خوراکی طبقه‌بندی می‌شوند که در ساخت آن‌ها از افزودنی‌های مضر استفاده نشود. این مواد می‌توانند حاوی افزودنی‌های مختلفی از قبیل مواد ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی و عوامل طعم­زا باشند که در این صورت فیلم‌ها و پوشش‌های فعال نامیده می‌شوند. ازجمله پوشش‌های ویترای روی شیشه خوراکی متداول در بسته‌بندی مواد غذایی می‌توان به پوشش‌های بر پایه پروتئینی اشاره کرد. پروتئین‌های آب پنیر، ژلاتین و زئین از جمله این پروتئین‌ها است که به دلیل خواص عملکردی و ویژگی‌های تغذیه‌ای آن، توجه زیادی به خود جلب کرده است (حر یداللهی و علی‌نژاد، 1391).

1-1-1- تاریخچه استفاده از پوشش های شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو

پوشش‌های شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو قرن‌ها برای حفاظت از مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اولین استفاده از لیپیدها به عنوان پوشش خوراکی در قرن دوازدهم در  شیشه تزئینی و آینه تزئینی، بر روی لیمو و پرتقال انجام شده­است.

اهمیت استین گلاس

استفاده از پوشش استین گلاس برای میوه‌ها یکی از روش‌های موثر نگه‌داری میوه‌ها در دمای محیط است. از راه‌های طبیعی موجود برای افزایش زمان ماندگاری محصولات استین گلاس طی نگه‌داری، استفاده از پوشش‌های خوراکی است که به صورت پوششی بر روی مواد غذایی اعمال می‌شوند تا از نظر ظاهری آن را ارتقا دهند و به عنوان عاملی موثر در استین گلاس گازها، حل مشکلات از دست دادن رطوبت، اکسیژن، کربن‌دی‌اکسید و آروماها عمل می‌کنند و باعث افزایش ماندگاری و کیفیت میوه­ها و سبزی­ها می‌شوند (آلوارز، 2000؛ ورنون و همکاران، 1999). برخی از اهداف کاربرد این آینه کاری روی دیوار عبارتند از افزایش ماندگاری محصول، حفظ کیفیت ماده­غذایی، جلوگیری از ایجاد صدمات مکانیکی و حملات میکروبی و در نتیجه جلوگیری از تخریب ماده غذایی و زیان‌های اقتصادی می­باشد. با استفاده از پوشش‌های خوراکی اثر سوء بر سلامتی یا کیفیت تغذیه‌ای شیشه ویترای مشاهده نشده است، بلکه آن‌ها می‌توانند حامل مواد مکمل تغذیه‌ای باشند. به عنوان مثال فیلم‌هایی با پایه پروتئینی وجود دارند که بسته به کیفیت آینه کاری مورد استفاده، دارای قابلیت تقویت­کننده‌ی آینه تایل و آینه آنتیک مهمی برای محصول هستند. البته برای کسانی که نسبت به مصرف ماده‌ی غذایی خاصی حساسیت دارند، باید توجه ویژه مبذول گردد، لذا لازم است استفاده از چنین فیلم‌هایی به عنوان پوشش روی محصولات، به اطلاع مصرف‌کننده برسد و حتی مصرف مقادیر بسیار اندک آن نیز باید روی برچسب محصولات غذایی مشخص گردد (شریعتی‌فر،ویترای روی شیشه).

پوشش‌های خوراکی به دلیل توانایی افزایش و بهبود شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو مواد غذایی به طور قابل ملاحظه‌ای به عنوان نگه‌دارنده‌ی محصولات غذایی مطرح شده‌اند. تغییر در خصوصیات مکانیکی و ضخامتی وابسته به ترکیب شیشه تزئینی و آینه تزئینی موجود در ماتریکس بیوپلیمر باعث شده است که ساختار بسته‌بندی بیشتر مورد توجه قرار گیرد زیرا باعث نمایان شدن خصوصیات مفید و به حداقل رساندن خصوصیات مضر می‌شود. یک فیلم یا پوشش خوراکی می‌تواند به عنوان یک بسته‌بندی اولیه متشکل از ترکیبات خوراکی تعریف شود.

شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو

خیار ازلحاظ اقتصادی، جزو شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو مهم می‌باشد و اهمیت تغذیه‌ای آن، به دلیل دارا بودن ویتامین‌ها، املاح معدنی و اسیدهای آلی بسیار بالا می‌باشد، اما آن به دلیل محتوای شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو بالایی که دارد، کوتاه است و همین امر در صادرات و عرضه‌ی آن به بازارهای دوردست محدودیت ایجاد کرده است‌ (قاسمی تولایی، 1392).

شیشه تزئینی و آینه تزئینی

کیفیت خیار پس از برداشت شیشه تزئینی و آینه تزئینی کاهش می‌یابد که این امر ناشی از تعرق آب، پوسیدگی و تغییر رنگ آن است که مجموعه این عوامل باعث شده است تا زمان شیشه تزئینی و آینه تزئینی آن در انبار بسیار کوتاه بوده و حتی در بازار تنها به مدت 2 الی3 روز قابل نگه‌داری باشد (فوناموتو و همکاران[1]، 2002).

برای کاهش علائم ویترای روی شیشه در خیار می‌توان از بسته‌بندی و نگه‌داری آن در سرد‌‌خانه‌ استفاده کرد، اما خیار محصولی حساس به سرما است و اگر به مدت طولانی در دمای کمتر از 10-7 درجه سانتی‌گراد ذخیره شود، دچار سرمازدگی و پوسیدگی می‌گردد (د ال[2]، شیشه ویترای).

طولانی نمودن عمر نگه‌داری این نوع استین گلاس همیشه مسئله‌ساز بوده و از توجه ویژه‌ای برخوردار بوده است. این فرآورده‌ها بعد از برداشت به تنفس خود ادامه می‌دهند، در اثر تداوم تنفس تدریجاً دچار فساد می‌شوند. همچنین بلافاصله بعد از برداشت در معرض تشدید فساد منتج از عملکرد باکتری‌ها و قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها قرار می‌گیرند که این آینه کاری به نحو گسترده‌ای طعم، عطر و ظاهر محصول را تحت تأثیر قرار می‌دهند و یکی از عوامل اساسی چالش‌های اقتصادی در زمینه‌ی کشاورزی هستند (دروچتا و جانتسون[3]،1997). در مورد میوه و سبزی، فرآیند‌های زیادی برای به تأخیر انداختن و کنترل سرعت آینه کاری روی دیوار  به‌منظور افزایش طول عمر و به ‌منظور طولانی کردن مدت تازگی آن‌ها ثمربخش گزارش شده­است (هاون[4]،2001).

آینه تایل و آینه آنتیک

فیلم‌ها و پوشش‌های خوراکی ترکیباتی هستند که در بسته‌بندی آینه تایل و آینه آنتیک مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند توسط مصرف‌کننده خورده شوند.

[1]. Funamoto et al

[2]. D Ell

[3]. Drochta & Johnston

[4]. Haven

استین گلاس

خیار دارای ویتامین‌های A، B، C، استین گلاس ، املاح معدنی، منگنز، کربنات­کلسیم، پتاسیم، سدیم، کلر، ساپونین و آنزیم‌های مختلفی مانند استین گلاس است. خیار حاوی آب و موادمغذی بوده و برای استین گلاس و ثبات فیزیولوژیکی انسان اهمیت دارد.

جدول ‏1?1[1]

خیار از نظر طب قدیم ایران میوه‌ای سرد و تر است و خنک‌کننده بدن می‌باشد و به هضم غذا کمک می‌کند. با سائیدن مغز دانه خیار در مقدار کمی آب و رقیق کردن آن امولسیونی تهیه می‌شود که اثر آرام کننده دارد. خیار شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو مختلف بستگی به نوع خاک و ذخیره موادغذایی موجود در آن دارد. برای تعیین مقدار کودهای مورد احتیاج گیاه باید قبل و بعد از کاشت خیار در فواصل مع را تسکین می‌دهد. اگر پوست شما چرب است خیار را با آب مقطر بپزید و با این آب صورت خود را شستشو دهید. خیار برای بیماران مبتلا به دیابت و یرقان خوب است و باعث تقویت کبد و رفع تشنگی می‌نماید و برای خرد کردن سنگ‌های کلیه و مثانه مؤثر می‌باشد. خیار را برای رفع شیشه تزئینی و آینه تزئینی صفراوی و یرقان نیز بکار می‌برند مخصوصاً موقعی که خیار زرد شده و رسیده باشد در این صورت مزه‌اش ترش می‌باشد و خاصیت زرداب در آن بیشتر است. آب خیار بطور موضعی و برای رفع خارش به­کار می‌رود. خیار سلولز زیاد دارد که آن را به صورت سالاد قبل از غذا میل می‌نمایند. پوست خیار ویتامین C دارد. آب خیار سبز را برای اکثر تب‌های عفونی و شدید و التهاب‌های درونی مصرف می‌نمایند. سال‌هاست آب خیار را در معالجه‌ی کلیه مصرف می‌کنند زیرا کلیه‌ها را شستشو می‌دهد و نیز در رژیم لاغری و شیشه ویترای آن مصرف می‌شود.

[1]. پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران

آینه کاری

 آینه کاری : کمبود منیزیم در خیار بسیار شایع است. علامت آن بدین صورت است که در برگ­های مسن، فاصله بین رگبرگ­ها از حاشیه به طرف داخل آینه کاری می­شود. اگر این کمبود ادامه پیدا کند، در آینه کاری زرد شده لکه­های قهوه­ای پیدا می­شود و برگ تدریجا حالت سوخته به خود می­گیرد و این امر باعث کندی رشد عمومی گیاه می­شود.

آینه کاری روی دیوار

آهن: در خاک­های آینه کاری روی دیوار و قلیایی که قلیاییت بالاتر از 8 داشته باشد آهن موجود در خاک به صورت غیر­محلول در می­آید و گیاه دچار کمبود آینه کاری روی دیوار می­گردد. کمبود آهن در خیار، به­صورت زردی برگ­های تازه و جوان بروز می­نماید و رگبرگ­ها سبز باقی می­ماند. در مراحل بعدی، آینه تایل و آینه آنتیک نیز زرد شده و زردی از سر گیاه به طرف پایین توسعه پیدا می­کند.

استین گلاس : برگ­های مسن­تر با حاشیه زرد دیده می­شوند. برگ­های جوان بد شکل و ابلق می­شوند. میوه، نارس می­ماند. علائم پیچ خوردگی و زخم بر روی میوه ایجاد می­گردد. در میوه دچار کمبود، نسبت گوشت میوه به بخش بذر بیشتر می­شود. روی پوست میوه علائم خشکیدگی ملاحظه می­شود. در طول میوه، رگه­های زرد ابلق به صورت علائم خشکیدگی روی پوست توسعه می یابد .

 ویترای روی شیشه : علائم ابتلا در برگ­های جوان ظاهر می­شود و برگ­های تازه به طور غیر­طبیعی کوچک می­مانند و با رنگ زرد لکه موجی­شده یا یکنواخت زرد دیده می­شود. بین بند­های انتهایی کوتاه مانده و حالت جارویی ایجاد می­شود.

احتیاج خیار به شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو مختلف بستگی به نوع خاک و ذخیره موادغذایی موجود در آن دارد. برای تعیین مقدار کودهای مورد احتیاج گیاه باید قبل و بعد از کاشت خیار در فواصل معین از خاک نمونه برداری­شده و میزان موادغذایی در آن توسط آزمایشگاه اندازه­گیری شود.

علاوه بر مقدار کودی که به مصرف شیشه تزئینی و آینه تزئینی می­رسد مقدار قابل ملاحظه­ای کود نیز توسط آب شسته­شده و از دسترس ریشه خارج می­گردد. ضمنا بعضی از عناصر غذایی مانند فسفر در خاک تثبیت­شده و فقط بخشی از آن قابل استفاده گیاه می­گردد. بنابراین با در نظر گرفتن تلفات مزبور باید مقدار کافی کود شیمیایی به­طور منظم و به­دفعات به خاک داده­شود تا گیاه بتواند عناصر غذایی مورد احتیاج خود را به­اندازه لازم جذب نموده و محصول کافی شیشه ویترای نماید.