َیشه

 آینه کاری عبارت است از : نسبت کل عایدی (ضرر) حاصل از سرمایه­گذاری در یک دوره معین به سرمایه­ای که برای بدست آوردن این عایدی در ابتدای آینه کاری، مصرف گردیده است. بازده سهام شامل تغییر در اصل سرمایه (تغییر قیمت سهام) وسود نقدی دریافتی می­باشد. برای محاسبه نرخ بازده آینه کاری عادی، قیمت سهام عادی را در آخر سال از قیمت آن در اول همان سال کسر وسپس سود سهام دریافتی را به آن اضافه می­کنیم آنگاه حاصل جمع را برقیمت همان شیشه ویترای در اول دوره تقسیم       می­کنیم (دستگیر، 1371).

بازده واقعی استین گلاس عادی با توجه به موارد زیر تعیین می­شود (حاکمی، 1388):

الف ) نوسان قیمت آینه کاری منزل در طول دوره سرمایه­گذاری      

ب) سود نقدی هر آینه کاری روی دیوار

پ) مزایای ناشی از حق تقدم خرید سهام

ت ) سود سهمی یا سهام جایزه

معمولاً از مدل­های متفاوتی جهت محاسبه شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو مورد انتظار آن سهم استفاده شده­است. محققان مالی وسرمایه­گذاری برای شرایط خاص، مدل های خاصی را توصیه کرده­اند. در اکثر تحقیقات مربوط به واکنش بیش از اندازه ویا کمتر از حد مورد انتظار از دو مدل بازده تعدیل­شده بازار ومدل بازار استفاده شده است. ویترای روی شیشه مورد انتظار، برای تمام اوراق بهادار مشابه است وبازده هرورقه بهادار مشابه بازده بازار است. از این رو خواهیم داشت :  

 

  دراین جا آینه کاری می­شود که بازده مورد انتظار، برای تمام اوراق بهادار مشابه است وبازده هر ورقه مشابه بازده بازار است (حاکمی، 1388).

بازده بازار به صورت آینه تایل محاسبه شده است :

 

که  آینه کاری مدرن کل قیمت بازار کلیه سهام عادی اعلان شده توسط اوراق بهادار تهران در ابتدای سال و  شاخص قیمت بازار در پایان سال است.

لازم به توضیح است تا سال 1377 شیشه تزئینی و آینه تزئینی بازار از بابت بازده نقدی تعدیل نمی­باشد. ولی از فروردین سال 1377 به بعد، شاخص بازار از بابت بازده نقدی سهام تعدیل شده­است. به عبارت دیگر از این سال، شاخص قیمت وبازده نقدی ( شاخص بازده کل) در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه شده است .

بنابرتوضیحات یاد شده، آینه آنتیک واقعی برای هر سهم برای دوره تشکیل به صورت زیر محاسبه شده است:

 

به طوری که:

R 1 : بازده سهم در سال  t

P 1 : قیمت سهم در پایان سال t

P o : قیمت سهم در ابتدای سال t           

a: درصد افزایش سرمایه

[google_map src=""]

محدودیتهای شیشه ویترای: اگر یک شرکت دچار مشکلات جریان نقدینگی یا سودآوری شده باشد، اعتباردهندگان ممکن است محدودیت در پرداخت سود شیشه ویترای را به عنوان بخشی از شرایط وام جدید لازم بدانند. در این وضعیت شیشه ویترای محدود کردن پرداخت سود سهام را براساس قراردادی که با موسسه اعتبار دهنده دارد، می پذیرد به عنوان مثال یک قرارداد وام ممکن است پرداخت سود سهام را از زمانی که نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام /21بیشتر شد، مجاز نداند. بدین ترتیب شرکت برای ذخیره سود و افزایش حقوق صاحبان سهام تحت فشار خواهد بود تا نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام کاهش یابد.

به عنوان استین گلاس: موافقت نامه وام در طول مدت وام، پرداخت سود سهام را تا مرز 20درصد درآمد محدود می­کند. کاهش پرداخت موجب می شود که شرکت برای کاهش ریسک عدم آینه کاری منزل اصل و فرع وام در سررسیدهای نقدینگی کافی داشته­باشد.

3-محدودیتهای آینه کاری روی دیوار : گاهی شرکت به لحاظ قانونی و با توجه به شرایط خاص دراعلام و پرداخت سود سهام محدود می­شود و این محدودیتها کاملاً بستگی به قوانین کشورها و شرایط    اعلام­شده دارد (جهانخانی و پارساییان، 1384).

 معمولاً شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو سهام شرکت­ها پس از تهیه صورتهای مالی نهایی و تشکیل مجمع عمومی پرداخت    می­شود. این پرداخت معمولاً سالانه انجام می­گیرد، ولی با توجه به این که درصد خاصی از سهامداران هزینه جاری خود را از محل ویترای روی شیشه سهام تامین می­کنند، لذا در بسیاری از کشورها، سود سهام به طور فصلی پرداخت می شود. فرآیند پرداخت سود سهام بدین ترتیب است که ابتدا      هیات­مدیره سود خالص یک دوره آینه کاری و حدود نیاز مالی را از طریق تامین منابع داخلی پیش بینی و براساس آن درصد سود سهام پرداختی را به مجمع عمومی صاحبان سهام پیشنهاد می­کند. مجمع عمومی با بررسی و تایید صورتهای مالی نهایی و تصویب نهایی درصد سود سهام پرداختی، شرکت را ملزم به پرداخت سود سهام در فاصله 8 ماه به دارندگان آینه تایل می کند. در شرایطی که سهام با نام باشد پرداخت سود سهام مستقیماً به شخصی تحویل می شود که حدود ده روز قبل از انتشار آگهی پرداخت سود، سهام به نام او در دفتر نقل و انتقال سهام شرکت آینه کاری مدرن شده­باشد. در صورتی که سهام بی نام باشد،  از تاریخ اعلام آگهی از طرف شرکت، هرکسی که کوپن سود سهام سال مربوطه را داشته­باشد، می­تواند شیشه تزئینی و آینه تزئینی تعیین شده را دریافت کند. معمولاً پرداخت سود سهام طی چک به سهامدار تحویل می­شود، در صورتی که تعداد سهامداران زیاد باشد، شرکت با پرداخت کارمزد از خدمات یک بانک استفاده کرده و بانک با دریافت کوپن مربوطه، سود سهام را پرداخت می­کند (رهنمای رودپشتی و صالحی، آینه آنتیک).

[google_map src=""]

اندازه­گیری شیشه ویترای، در این سطح از دو دیدگاه معاملاتی و فعالیت بررسی می­شود. روش کلی در رویکرد معاملاتی این است که در آمد فروش و شیشه ویترای ها هنگام وقوع براثر معاملات ثبت می­گردد و براساس رویکرد فعالیت، سود هنگامی ایجاد می شود که فعالیت­ها و رویدادهای مشخصی واقع می­شود. مثلاً سود فعالیت در خلال برنامه­ریزی، خرید، تولید و فرایندهای شیشه ویترای و فرایند وصول مطالبات ثبت می­گردد. هردو رویکرد، از لحاظ ناتوانی در انعکاس واقعیت­ها در اندازه­گیری سود مشابه یکدیگرند زیرا بر ارتباطات ساختاری و مفاهیمی اتکا دارند که همتایی در دنیای واقعی ندارند (شباهنگ، 1387).

2) مفهوم استین گلاس در سطح معنایی: یعنی می­توان سود را از مجرای رابطه آن با واقعیت­های اقتصادی تفسیر نمود. مرتبط­بودن سود با مشاهدات دنیای واقعی در این آینه کاری روی دیوار بررسی می­گردد. دو مفهوم تفسیری آن به شرح زیر است:

الف ) مفهوم حفظ شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو: سود به عنوان مبلغ مازاد پس از حفظ رفاه (ثروت) تعریف می­شود. به بیان دیگر سود سهامداران را می­توان به عنوان خالص گردش وجوه نقد (سود سهام منهای سرمایه جدید) به­علاوه تغییر در ارزش سهام واحد انتفاعی تعریف کرد. بسیاری از صاحب نظران، این مفهوم را اصلی­ترین مفهوم دانسته­اند زیرا از طریق تئوری اقتصاد نیز پشتیبانی می­شود.

ب ) مفهوم ویترای روی شیشه: سود خالص و اجزای متشکله آن غالباً به عنوان معیاری از کارایی مدیریت مورد استفاده قرار گرفته­است. از دیدگاه اقتصاد، کارآیی به معنای بکارگیری بهینه منابع محدود مورد اشاره قرار می­گیرد. کارایی، مفهومی نسبی است و تنها هنگامی معنا دارد که با معیاری ایده آل یا مورد انتظار مقایسه گردد. سود سال جاری را آینه کاری با سودهای قبل مقایسه و قضاوت کرد آیا سود هریک از سالها به هدف تعیین شده رسیده یا خیر؟ اما اگر سرمایه بکارگرفته شده در خلال سال ها تغییر یافته­باشد مبلغ سود باید برجمع سرمایه (نرخ بازده سرمایه گذاری) یا جمع درآمد فروش (نرخ حاشیه سود آینه تایل)تقسیم و مقایسه گردد.

3 ) مفهوم سود در سطح آینه کاری مدرن: یعنی می توان سود را با توجه به روشی که سرمایه گذاران آن را به کار می­برند مورد مطالعه قرار داد. مفاهیم سود در سطح عمل، به موارد زیر مربوط می­شود: فرایندهای تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان، واکنش مثبت اوراق بهادار در بازار آینه آنتیک نسبت به سود گزارش­شده، تصمیمات مدیریت درباره مخارج سرمایه ای و واکنش مدیریت و حسابداران نسبت به سود. بر اساس این هدف، سود باید بر اساس ابعاد رفتاری آن ارزیابی گردد . یکی از ویژگی­های رفتاری سود، توان پیش بینی آن است. سرمایه­گذاران علاقه مندند که آینه کاری منزل آتی، سود سهام آتی و قیمت سهام را پیش بینی کنند. سایر استفاده کنندگان ممکن است به پیش بینی توان واریز بدهی­ها یا سایر ویژگیهای مربوط به تصمیم­گیریهای مرتبط با واحد انتفاعی تمایل داشته­باشند. ویژگی دیگر، معرف ارتباط نزدیک سود حسابدارای با گردش وجوه نقد است زیرا گردش وجوه نقد برای شیشه تزئینی و آینه تزئینی سرمایه گذاری اطلاعات مربوط­تر محسوب می­شود.

[google_map src=""]

  استین گلاس نخست بدین معنی است که سرمایه ی مالی را مالکان سرمایه گذاری­( یا سرمایه گذاری مجدد) نموده­اند، حفظ می­شود. از دیدگاه مفهوم نگهداری یا حفظ پول، استین گلاسبرابر است با تغییر در خالص دارایی هایی که با توجه به داد و ستدهای سرمایه ای که برحسب واحد پول بیان می­شوند ، تعدیل گردد. حسابداری سنتی که برای تعیین استین گلاسدارایی ها و بدهی ها از بهای تاریخی استفاده می­کند با مفهوم نگهداری پول سازگار است.

 آینه کاری روی دیوار دوم بدین معنی است که قدرت خرید      سرمایه­ای مالی که به وسیله مالک، سرمایه­گذاری­(­یا سرمایه گذاری مجدد­) می­شود، حفظ می­گردد. از دیدگاه قدرت خرید عمومی و حفظ ارزش پول، سود برابر است با تغییر در خالص دارایی­ها  که با توجه به داد و شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو سرمایه ای تعدیل می­گردد و برحسب همان واحد قدرت خرید پول بیان   می­شود. صورت­های مالی مبتنی بر بهای تاریخی که بر اساس سطح عمومی قیمت تعدیل­شوند با مفهوم حفظ ارزش پول و قدرت خرید عمومی سازگار است. عبارت سوم بدین معنی است که توان یا شیشه ویترای تولید فیزیکی شرکت حفظ شود.

سرانجام، در ویترای روی شیشه مفهوم حفظ یا نگهداشت سرمایه، موضوع نگهداری و حفظ ظرفیت تولید فیزیکی سازمان مطرح است که برحسب واحد قدرت خرید (همانند سال قبل ) بیان می­شود. حسابداری مبتنی بر ارزش جاری که با توجه به سطح آینه کاری قیمت تعدیل می­شود از مفهوم حفظ سرمایه استفاده می­کند که مبتنی بر قدرت خرید عمومی و حفظ ظرفیت یا توانایی تولید است (رهنمای رودپشتی و صالحی، آینه کاری مدرن).

رویکرد حفظ آینه کاری منزل برای اندازه گیری سود، مزایای متعددی دارد اما ایراد عملی آن این است که مربوط­ترین معیار سرمایه یعنی ارزش کل واحد انتفاعی در بازار، تنها برای شرکت­های سهامی عام فعال در بورس دردسترس است. مشکل دیگر این روش این است که اطلاعات مبسوط درباره   فعالیت­های عملیاتی مشخص واحد انتفاعی ارائه نمی­شود . اما بهر صورت، در مواردی که بتوان ارزشهای بازار را بدست آورد، این روش با اهمیت­ترین مکمل برای سود سنتی حسابداری و     نتیجه­ای مفید از ارائه اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد محسوب می­شود(رهنمای رودپشتی و صالحی، شیشه تزئینی و آینه تزئینی).

 

آینه آنتیک مفهوم سود را در سه سطح ساختاری، معنایی و رفتاری مورد بررسی قرار داد:

1) مفهوم سود در سطح آینه تایل: یعنی می توان سود را از مجرای قوانین و مقررات تعریف نمود. یکی از هدف های عمومی گزارشگری سود این است که سود باید نتیجه اجرای قواعد و روشهای منطقی و هماهنگ با یکدیگر باشد. در شرح این هدف، فرض بر این است که چنانچه           استفاده کنندگان، این قواعد را درک کنند می­توانند معنای سود گزارش­شده را تفسیر نمایند. نظر به این که سود حسابداری از بسیاری جهات بر مفاهیمی نظیر تحقق درآمد فروش و مقابله هزینه­ها با درآمد فروش مبتنی است، فرض می­شود که این سود انعکاسی از فعالیت­های واحد انتفاعی محسوب می­گردد.

[google_map src=""]

نظریه شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو [1] : هرشرکتی ممکن است سودهای عادی بسیار شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو را به دلیل ارائه نوآوریهای موفق خود مانند حق الاختراع بدست آورد، مانند شرکت آسترازنکا^[2] در صنعت داروسازی.

نظریه کارایی شیشه دکوراتیو  و یا آینه دکوراتیو [3] : یک شرکت ممکن است قادر باشد شیشه ویترای سود بالایی را بدلیل داشتن تیم رهبری قدرتمند کسب­کند. چنین سازمانی سود خود را از طریق اثربخشی و کارایی عملکرد تیم مدیریت بدست می­آورد مانند شرکت جنرال الکتریک تحت رهبری جک ولش^[4] .

فیشر ، لیندال^[5] ، و هیکس^[6] درباره ی استین گلاس مفهوم اقتصادی سود یک دیدگاه جدید و عمده ارائه کردند. فیشرسود ویترای روی شیشه را بدین گونه تعریف کرد:« یک سلسه ازرویدادها که به حالت های مختلف مربوط می­شوند :لذت بردن از سود روانی، سود واقعی وسود پولی ». آینه کاری روانی عبارت است از مصرف واقعی شخص از کالا وخدماتی که موجب لذت روانی تامین خواسته­ها می­شوند. سود روانی یک مفهوم روان آینه کاری مدرن است که نمی توان آن رابه صورت مستقیم اندازه گیری کرد ولی از طریق سود واقعی می توان به آن نزدیک شد وآن را به صورت تقریبی بیان کرد. آینه کاری روی دیوار واقعی عبارت است ازبیان رویدادهایی که موجب بروزیا افزایش لذت­های روانی می­شود. سود واقعی را می­توان به بهترین شکل ممکن، ازطریق هزینه زندگی اندازه­گیری کرد. به بیان دیگر پرداخت پول برای خرید کالاها وخدمات، قبل یا پس ازمصرف، می­توان رضایت حاصل شده از طریق لذت روانی ناشی از آینه کاری منزل را محاسبه کرد. از این رو، سود روانی، سود واقعی وبهای زندگی سه مرحله متفاوت از سود هستند. سرانجام، سود پولی نمایانگر همه­ی پول­های است که دریافت می­شوند، با قصد این که برای مصرف، جهت تامین بهای زندگی به مصرف برسند. با وجود این، سود روانی اساسی­ترین    پایه­ی سطح سود را تشکیل می­دهد وسود پولی مرحله ای از سود است که اغلب آن را « سود »
می­نامند. " فیشر" چنین تصور کرد که برای حسابداران سود واقعی (نسبت به بقیه) عملی وکاربردی بیشتری دارد (شباهنگ، 1387).

" شیشه تزئینی و آینه تزئینی" مفهوم سود را در قالب « سود تضمین شده (بهره )» بیان کرد ومقصود، افزایش مستمر کالاهای سرمایه ای در طول زمان (باگذشت زمان) است. پس انداز را به صورت تفاوت بین بهره و مصرف مورد انتظار در یک دوره زمانی مشخص می­پندارند. این دیدگاه باعث شد که آینه آنتیک پذیرفته­شده­ی سود اقتصادی در آینه تایل مصرف به اضافه­ی پس اندازی که انتظار می­رود درطی یک دوره­ی زمانی مشخص به­وجود آید، مطرح شود.

[1] Innovation Theory

[2] Astra Zeneca

[3] Managerial Efficiency Theory

[4] Jack Welch"s

[5] Lindahl

[6] Hicks

[google_map src=""]